www.84psp.fora.pl

Poltan

Kolega Rafał mieszkając w Gomunicach od dłuższego czasu rozpoczynał ten wątek. Tak w ramach wprowadzenia.
W końcu maja 1915 roku władze legionowe podjęły decyzję o zorganizowaniu w Kamieńsku, a zasadniczo w Gomunicach, zespołu instytucji sanitarnych, mającego składać się ze szpitala posiadającego 180 łóżek, Domu Rekonwalescentów Legionów Polskich na 500 łóżek oraz zakładu bakteriologicznego. Na rozkaz dr Wojciecha Rogalskiego – szefa służby zdrowia Legionów Polskich, do organizacji szpitala wyznaczono dr Stefana Rudzkiego. Dzięki jego energii i zaangażowaniu placówka już po kilku dniach ukończyła przygotowania i od 21 kwietnia 1915 r. rozpoczęła przyjmowanie pacjentów. Początkowo dysponowała 200 łóżkami, ale wobec rosnących potrzeb pospiesznie ją rozbudowano i wkrótce mogła pomieścić 300 chorych. W związku z napływem pacjentów z dniem 9 czerwca 1915 r. do placówki przydzielono drugiego lekarza – dr Maurycego Kapellnera-Kaplickiego. W lipcu 1915 r. Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego w celu doposażenia szpitala jak i domu rekonwalescentów przekazał do Kamieńska zapasy leków i materiałów opatrunkowych wraz z personelem (dwóch podoficerów i dwóch szeregowych). Środków medycznych używano również dla potrzeb innych jednostek rozlokowanych w rejonie Piotrkowa.
Szpital po pełnym rozwinięciu posiadał 6 oddziałów (wewnętrzny, chirurgiczny, zakaźny, oczny, gruźliczy i skórno weneryczny). Ulokowano je w 6 willach. Leczono rannych i chorych z wszystkich trzech brygad Legionów Polskich. Cały personel lekarski, pomocniczy i administracyjny pochodził wyłącznie z Legionów. Placówka w okresie od kwietnia 1915 r. do marca 1916 r. była jedynym szpitalem legionowym. Udzieliła pomocy około 3 tysiącom pacjentów. Jednak wobec olbrzymich strat, jakie ponoszono w trakcie walk na Lubelszczyźnie a później na Polesiu i Wołyniu, poszkodowanym żołnierzom pomocy udzielały także placówki austriackie.
W Kamieńsku rozlokowany został nie tylko szpital legionowy, ale także jak już wspomniano wcześniej, Dom Rekonwalescentów Legionów Polskich. Umieszczono go w zabudowaniach fabryki mebli giętych „Wojciechów”. Sformowany został w oparciu o rozkaz Cesarskiej i Królewskiej Komendy Legionów Polskich Nr 299 z 31 maja 1915 roku. Zadaniem placówki było zapewnienie odpowiednich warunków odpoczynku dla legionistów, którzy opuszczali szpitale, ale stan ich zdrowia uniemożliwiał jeszcze powrót do służby. Poza tym kierowano tam z oddziałów frontowych tych chorych, którym nie było konieczne leczenie w szpitalach a jedynie odpoczynek i ograniczona kuracja.
Początkowo ekonomicznie i administracyjnie podporządkowano placówkę batalionowi uzupełniającemu ulokowanemu w Kamieńsku. Później ją usamodzielniono. Zakładano, iż kierownictwo opieki medycznej placówki będzie spoczywać w ręku jednego lekarza, natomiast pomocniczy personel będzie rekrutowany spośród rekonwalescentów. Jednak plany te trzeba było wkrótce zrewidować. Miał na to wpływ zarówno masowy napływ pacjentów jak i potrzeba rozszerzenia zakresu udzielanej pomocy.
Dom Rekonwalescentów w Kamieńsku początkowo przeznaczony był jedynie dla żołnierzy I Brygady Legionów Polskich. W maju 1915 r. rozpoczęło się formowanie w rejonie Piotrkowa oddziałów III Brygady Legionów Polskich i wkrótce jej żołnierzy kierowano także do Kamieńska. Do jesieni 1915 roku II Brygada Legionów Polskich walcząca w Karpatach posiadała własną placówkę tego typu w „Aqua Szlatina” pod Marmaros-Sziget.
Adaptacja pomieszczeń fabrycznych dla placówki w Kamieńsku rozpoczęła się w maju i trwała prawie dwa i pół miesiąca. Dla potrzeb pacjentów przystosowano trzy większe sale, w których rozmieszczono 120, 180 i 110 łóżek oraz kilka mniejszych pomieszczeń, w których można było umieścić razem 100 pacjentów. Poza tym przygotowano łazienki, natryski, kuchnię, pralnię, barak izolacyjny, wielką salę opatrunkową. Pracami remontowymi i adaptacyjnymi kierował por. Jan Słuszkiewicz, oficer saperów Legionów Polskich.
Pierwszy transport 115 pacjentów, przywiózł z Kęt do Kamieńska w dniu 9 lipca 1915 r. dr Tadeusz Koźniewski. Byli to głównie żołnierze z I Brygady. Wkrótce nadeszły kolejne transporty i ośrodek zapewnił się rekonwalescentami. W dniu 25 lipca stan pacjentów wynosił już prawie 500 pacjentów. Opiekujący się nimi jeden lekarz nie mógł podołać wszystkim obowiązkom. Władze ośrodka z niecierpliwością oczekiwały przybycia drugiego lekarza. W tym początkowym okresie odczuwano także braki w zaopatrzeniu w leki i materiały sanitarne. Udało się rozwiązać ten problem w końcu lipca 1915 r., gdy Departament Wojskowy Naczelny Komitet Narodowy przekazał do Kamieńska swoją aptekę wraz z czteroosobowym personelem.
Szerzej zob.:
M. Dutkiewicz, Służba zdrowia Legionów Polskich i jej związki z Ziemią Piotrkowską [w:] Marszałek Józef Piłsudski i Jego myśl państwowa, Zelów 2005;
M. Dutkiewicz, Służba zdrowia Legionów Polskich w latach 1914-1917, Piotrków Tryb. 2009.
Miłej lektury.

bjar_1

W temacie - gdzieś tam kiedyś znalazłem w sieci i zapisałem na dysku...

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Poltan

Podziękował za dobre zdjęcia Smile

Jak będę miał chwilę, to opisze Wam bardzo ciekawy i bełchatowski wątek punktu ozdrowieńców w Gomunicach. Jak to nasi księdza zabić chcieli.

variag

BZ WBK Konkurs grantowy.
Gomunice - legionowa historia.
Piękny pomysł, gratuluję wygranej, niestety nie mogę oddać głosu bo otrzymują komunikat zwrotny "niepoprany kod potwierdzający".
A głosować można tu:
[link widoczny dla zalogowanych]

fishbed

Nic o tym nie wiedziałem. Dzięki Mariusz.

variag

Czy coś w Gomunicach dzieje się za twoimi plecami Rafale Wink

Ostatnio Express ilustrowany wydał serie mapek w skali 1: 100 000, przy miejscowości Kamieńsk jest adnotacja: "mogiły Legonistów poległych podczas I wojny światowej. Oraz obok Pawlikowic w lesie jest mały cmentarz "ok. 1 000 żołnierzy z armii niemieckiej i rosyjskiej z I wojny swiatowej", w Rzejowicach jest "kwatera nieznanych żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej". Mapy mają jednak sporo niedokłądności, ot w Pabianicach pominięto milczeniem mogiłę 48 poległych żołnierzy z czasów I wojny.

A z tego miejsca gratuluje bibliotece zdobycia grantu na tak słuszny cel.